Ons septembernummer van ‘Rond Leidsche Rijn en Vleutensche Wetering’ is weer verspreid en te koop in de Broederschapshuisjes. Deze editie bevat weer een groot aantal interessante artikelen waaronder: De derde 10 jaar van onze Historische Vereniging; 2002-2011...
De Broederschap geeft les in ons museum
De eigenaar van ons museum, de Broederschap van Onze Lieve Vrouwe, bestaat dit jaar 550 jaar. In die 550 jaar is er veel gebeurd in ons gebied. In het kader van hun 550-jarig jubileum is de Broederschap gestart met een lesprogramma voor in eerste instantie de Kees...
Succesvolle Open Monumenten Dag
Een kleine 100 mensen bezochten ons museum De Broederschapshuisjes op zaterdag 11 september. Ruim 50 mensen bleven in ons museum en bekeken de permanente tentoonstelling van schilderijen over markante plekken in onze regio en de speciale tentoonstelling over 40 jaar...
Bijzondere romeinse vondsten in Leidsche Rijn
Aan de Kuinderboslaan in Leidsche Rijn hebben archeologen zeldzame vondsten uit de Romeinse tijd ontdekt. Het gaat onder meer om een complete geschutspijl en twee sets paardentuig. De gemeente maakte de vondsten, die al in 2019 werden gedaan en de afgelopen twee jaar...
Terugblik op een geslaagd jubileumfestival op zondag 29 augustus
Afgelopen zondag vierden we ons 40-jarig jubileum. Een geweldig evenement, coronaproof met meer dan 300 bezoekers verdeeld over 4 lokaties: De Broederschapshuisjes, de Torenpleinkerk, De Schakel en een open feesttent op het grasveld tussen deze gebouwen. Iedereen was...
Jeugdactiviteiten Historische Vereniging
De Historische Vereniging werkt voor jeugd educatie projecten nauw samen met Museum Hoge Woerd. Jaarlijks zijn veel kinderen druk met het kennisnemen van de archeologie en de rijke historie van ons gebied. In september van dit jaar beginnen de clubs weer volop te...
Aftellen naar 2 juni 2022
Afgelopen week deden we mee aan het aftellen naar 2 juni 2022 in het kader van 900 jaar stadsrechten voor Utrecht en ons eigen 40-jarig jubileum. Het was geweldig leuk om mee te doen! Volgend jaar vieren we het feest ook graag mee. U kunt dan o.a. langs de historische...
De Canon van Leidsche Rijn in 50 vensters
Sinds augustus 2021 is er de Canon voor Leidsche Rijn (inclusief Vleuten, De Meern en Haarzuilens) die de Canon van Nederland aanvult. Hoe ging het hier vroeger? En waarom staan bepaalde gebouwen waar ze staan? In de Canon kun je op zoek gaan naar de antwoorden op...
Albert Zwartkruis overleden
Vanmorgen in het Utrecht katern van het AD stond de overlijdensadvertentie van Albert Zwartkruis. Jarenlang gemeentesecretaris van de voormalige zelfstandige gemeente Vleuten-De Meern, laatste dijkgraaf van het Waterschap Leidsche Rijn en grote animator om het...
Ons digitale fotoarchief
Onlangs zijn wij gestart om ons digitale fotoarchief opnieuw in te scannen en te beschrijven. Een megaklus, waarvan we vooraf ook niet wisten hoe dat zou gaan lopen. Gelukkig hebben veel leden (en zelfs niet leden!) zich aangemeld. Gelukkig kunnen we nu constateren...
Lezing over de historie van Bakkerij Verkerk, de geschiedenis van een van de oudste Nederlandse familiebedrijven, donderdag 11 november 2021
Op donderdag 11 november organiseert de Historische Vereniging Vleuten De Meern Haarzuilens & Leidsche Rijn een lezing over een van Nederlands oudste familiebedrijven, bakkerij Verkerk uit de Meern.
De vraag werpt zich regelmatig op, is Bakker Verkerk uit De Meern het oudste bedrijf van Nederland? Hoewel de oprichtingsdatum van ca. 1636 hier een sterk vermoeden voor geeft, biedt een kort rondgang langs geschiedkundige websites gespecialiseerd in het familiebedrijf duidelijkheid. Bakker Verkerk zou zich na Touwslagerij G. van der Lee uit Oudewater, opgericht in 1545 en Tichelaars Koninklijke Makkumer Aardewerk- en Tegelfabriek uit Makkum, opgericht in 1594, het derde oudste familiebedrijf van Nederland kunnen noemen. Maar wat is nu precies een familiebedrijf en wanneer mag/kan je spreken van een van de oudste familiebedrijven van Nederland? Aan de hand van deze vragen zal Arjo Roersch van der Hoogte op 11 november 2021 een lezing geven over de geschiedenis van Bakker Verkerk, een van Nederlands oudste familiebedrijven.
De lezing wordt gegeven in De Schalm, Oranjelaan 10, De Meern, maar de presentatie zal ook online beschikbaar zijn via ons YouTube kanaal.
Kosten voor de lezing bedragen € 2,50, maar voor leden van de HV is deelname gratis.
Datum: donderdag 11 november 2021, aanvang 20.00
in verband met de voorlopige CoVID-richtlijnen kunt u deze lezing alleen op de locatie bijwonen als u een corona toegangsbewijs kunt laten zien. De lezing is ook live online te volgen (link zit bij uw ticket) en zal na afloop ook terug te zien zijn op ons Youtube kanaal. Geef bij uw aanmelding even op of u de de lezing live of online wilt bijwonen.
Geef bij uw aanmelding even aan of u de lezing online of live wilt bijwonen, graag noteren bij “Bestelnotities” U krijgt dan kort voor die tijd een link toegestuurd.
Voor informatie: Wim de Vrankrijker / activiteiten@histvervdmh.nl / 0654242160
Tijdschrift HV september 2021
Ons septemberummer is te te koop in de webshop en in de Broederschapshuisjes.
Deze editie bevat weer een groot aantal interessante artikelen waaronder:
- De derde 10 jaar van onze Historische Vereniging; 2002-2011
- De Canon van Leidsche Rijn
- Belangrijke monumenten deels op Utrechtse bodem op Unesco Werelderfgoedlijst geplaatst
En verder:
De voormalige gemeente Oudenrijn in oude foto’s en verhalen (1)
In 1954 werd de gemeente Vleuten-De Meern gevormd uit de voormalige gemeenten Vleuten, Haarzuilens, Veldhuizen en Oudenrijn. Bij deze herindeling verloor de nieuwe gemeente een aanzienlijk deel van de voormalige gemeente Oudenrijn aan Utrecht en Jutphaas, namelijk de polder Galecop aan Jutphaas en de polder Papendorp aan Utrecht. Bij de annexatie van Vleuten-De Meern door Utrecht in 2001 werd Papendorp aan onze kant van het Amsterdam-Rijnkanaal een deel van wijk 9. Omdat onze verenging ook zijn grenzen heeft verlegd en het hele gebied van wijk 9 en 10 wil beschrijven is dat een goede reden om dit vergeten stukje Utrecht onder de aandacht te brengen.
De jeugdpagina besteedt aandacht aan Graaf Junior woensdag 7 juli 2021
Ook het seizoen 2020-2021 van Graaf Junior werd door Jan Bosman en Vera van der Sluis georganiseerd en door hen werd een groep begeleid. Eindelijk kon weer een bijeenkomst worden gehouden. Het was de tweede en meteen ook weer de laatste bijeenkomst van het seizoen 2020-2021. Wij hopen, dat het volgende seizoen weer als vanouds kan doorgaan.
En dan het tweede deel van:
Koude oorlog
In de zomereditie van ons tijdschrift werd het eerste deel van het artikel over de Koude Oorlog gepubliceerd. Dit is het tweede deel. Het derde deel zal worden afgedrukt in het winternummer. Nogmaals wordt verzocht uw informatie en verhalen over de Koude Oorlog in Vleuten, De Meern en Haarzuilens aan ons te laten weten.
1963-1979 Ontspanning
De periode werd gekenmerkt door een oprecht streven van zowel de VS als de USSR om een kernoorlog te vermijden, vanwege de angst voor de vernietigende gevolgen van een kernoorlog voor beide kampen.
Er was dan ook sprake van vele onderhandelingen, variërend van wapenbeheersing tot economische samenwerking. De Sovjetregering duidde deze politiek als vreedzame co-existentie. Beide partijen bleven echter handhaving c.q. uitbreiding van de eigen invloed in de wereld nastreven. Bij meerdere van deze belangentegenstellingen dreigden de VS en de USSR daardoor toch in een direct conflict met elkaar te komen, met een kernoorlog als mogelijk resultaat.
Poster De Canon van Leidsche Rijn in 50 vensters
De Canon van Leidsche Rijn in 50 vensters
Sinds augustus 2021 is er de Canon voor Leidsche Rijn (inclusief Vleuten, De Meern en Haarzuilens) die de Canon van Nederland aanvult. Hoe ging het hier vroeger? En waarom staan bepaalde gebouwen waar ze staan? In de Canon kun je op zoek gaan naar de antwoorden op deze, en nog veel meer vragen.
Iedereen, van elke leeftijd, kan plezier beleven aan deze Canon. Het doel is om de lezer nieuwsgierig te maken, zonder de pretentie te hebben volledig te zijn. Aan de vensters zijn vaak extra afbeeldingen en filmpjes toegevoegd, die uitnodigen om zelf op onderzoek uit te gaan en iets nieuws te leren. Als je de historische verhalen van jouw buurt en wijk kent, dan gaat deze ook meer voor je leven. Locaties, gebouwen, wegen, kanalen, straatnamen krijgen betekenis. Daar wil deze Canon aan bijdragen. Ook op school kan er in de klas gebruik van worden gemaakt.
De Canon van Leidsche Rijn is een initiatief van de Historische Vereniging Vleuten, De Meern, Haarzuilens en Leidsche Rijn. In 2021 bestaat de vereniging 40 jaar en deze Canon is de kroon op dit jubileum.
Lezing over historie van de Broederschap in de Torenpleinkerk, Vleuten, donderdag 21 oktober 2021
Op donderdag 21 oktober organiseert de Historische Vereniging Vleuten De Meern Haarzuilens & Leidsche Rijn een lezing over de 550-jarige historie van de Broederschap.
In 1471 kwam in de kerk van Vleuten een aantal edellieden en gegoede boeren bijeen om de Onze-Lieve-Vrouwebroederschap op te richtten. Nu 550 jaar geleden dat later, bestaat dit genootschap nog steeds. Destijds waren de verzorging van een uitvaartmis en het bidden voor het zielenheil van de overleden broeders de belangrijkste doelen. Tegenwoordig ontplooit de broederschap sociale en culturele initiatieven en ondersteunt zij godsdienstige, charitatieve, culturele en sociale acties.
De Broederschap is ook de eigenaar van het onderkomen van onze Historische Vereniging, de Broederschapshuisjes.
Ter gelegenheid van het jubileum schreef Janjaap Luijt voor een gedenkboek de geschiedenis van de broederschap. Uiteraard vertelt dit verhaal de wederwaardigheden over de broederschap, maar het geeft tegelijkertijd een beeld van de geschiedenis van Vleuten, De Meern en Haarzuilens. In zijn voordracht neemt Janjaap de toehoorders mee langs de belangrijkste gebeurtenissen rondom de broederschap. Daarnaast zal hij een en ander vertellen over de totstandkoming van zijn verhaal en op welke praktische problemen hij daarbij stuitte.
Het jubileumboek ter gelegenheid van het 550-jarig bestaan van de broederschap verschijnt 12 oktober.
De lezing zal worden gegeven in de Torenpleinkerk, Schoolstraat 5, Vleuten
Datum: 21 oktober 2021, aanvang 20.00 uur.
Kosten voor de lezing bedragen € 2,50, maar voor leden van de HV is deelname gratis.
In verband met de voorlopige CoVID-richtlijnen kunt u deze lezing alleen op de locatie bijwonen als u een corona toegangsbewijs kunt laten zien. De lezing is ook live online te volgen (link zit bij uw ticket) en zal na afloop ook terug te zien zijn op ons Youtube kanaal. Geef bij uw aanmelding even op of u de de lezing live of online wilt bijwonen.
Geef bij uw aanmelding even aan als u de lezing via online wilt volgen. U krijgt dan kort voor die tijd een link toegestuurd.
Voor informatie: Wim de Vrankrijker / activiteiten@histvervdmh.nl / 0654242160
Het ticket voor de lezing kunt u zelf downloaden.
Dat kan op twee manieren…
1. Nadat u in de Winkelmand op de bestel-knop heeft geklikt verschijnt er op het Afreken-scherm een link onder het kopje “Download”
2. In de bevestigings-email staat ook een link naar het ticket onder het kopje “Download”
Vergeet niet bij “bestelnotitie” aan te geven of u de activiteit online of op locatie wilt bijwonen.
Tijdschrift HV juni 2021
Vanaf 1 juli 2021 is ons juninummer weer te koop in de Broederschapshuisjes. Hieronder het begin van drie interessante artikelen uit dit nummer.
Inhoudsopgave juni 2021
Voorwoord 3
Van de redactie 4
Verenigingsberichten 5
Quiz 7
De tweede 10 jaar van onze Historische Vereniging; 1991-200 8
Vrijwilliger: Bob van Vliet 13
Klassen- en groepsfoto’s – R.K. Mannenkoor St. Caecilia in Vleuten 15
Raadhuis Vleuten, bijna 100 jaar ontmoeten en verbinden
van mensen (3 16
Terug naar Vleuten (27) Armbestuur 25
Onze Monumenten: Het boerderijenlint langs de Rijksstraatweg (3) 26
De Steenen Kamer (2) 33
Het Romeinse Rijk (15): Het Muntstelsel 39
Koude oorlog 40
De klokkenroof in 1943 (4) 44
Voor u bekeken 48
Van over het Kanaal . 50
‘Raadhuis Vleuten ; bijna 100 jaar ontmoeten en verbinden van mensen’ (3)
Iedereen kent wel ‘het monumentale gebouw’ tegenover de Rooms-katholieke Willibrordkerk in Vleuten. Een pand met een rijke historie en altijd gericht op het ontmoeten en verbinden van mensen. Wat gebeurt er op dit moment in dit gebouw en wat is er allemaal in gebeurd in die bijna 100 jaar van zijn bestaan? In een drieluik geven wij een overzicht wat er allemaal in dit bijzondere gebouw heeft plaats gevonden. Het eerste deel betrof de beginperiode 1928-1940 (zie het decembernummer van 2020). Het tweede deel betrof de periode 1940-1965 (zie het maartnummer van maart 2021). Nu deel 3: de periode 1965-heden.
Jaren 70: Jeugdsoos PIT en Jongerencentra ‘Karma’ en ‘Icarus’
We zitten inmiddels in de jaren 70. Toen werd het gebouw vooral gebruikt als jongerencentrum. Als eerste was jongerenvereniging ‘PIT’ actief. We hebben nog proberen te achterhalen wat nu de afkorting van PIT was in die tijd. Een vermoeden was dat de eerste letter ‘P’ ook weer stond voor ‘Patronaats’ net zoals we dat ontdekt hadden bij de voetbalvereniging PVCV die ook in het gebouw was ontstaan. Een wat oudere Vleutense bewoonster uit die tijd gaf uiteindelijk de oplossing voor ons vraagstuk: “PIT is geen afkorting geweest hoor! Het had te maken met dat we jongeren waren met PIT!”
Lees verder in ons tijdschrift.
ONZE MONUMENTEN: Het boerderijenlint langs de Rijksstraatweg (3)
In 1983 is er een voorlopige inventarisatie van beeldbepalende en monumentale panden samengesteld, die als basis diende voor de MIP, de Monumenten Inventarisatie van de Provincie Utrecht die in 1989 gereed kwam. Deze MIP vormde de basis voor het monumentenbeleid in de provincie. Uit deze MIP is uiteindelijk een monumentenlijst samengesteld. Voor de voormalige gemeente Vleuten-De Meern is deze lijst gepubliceerd in het bekende gele boekje: Vleuten-De Meern, geschiedenis en historische bebouwing. Toen Vleuten-De Meern bij Utrecht kwam, is de lijst herzien. Alleen de gemeentelijke monumenten met de hoogste status zijn opgenomen in de lijst van gemeentelijke monumenten in Utrecht. De andere zijn van de lijst afgevoerd. In aflevering 1 bekeken we de panden uit de MIP tussen de Meernbrug en de Gooisebrug aan beide zijden van de Leidse Rijn. Aflevering 2 ging van de Gooisebrug naar de Rijksweg A2. Dit keer fietsen of wandelen we vanuit het centrum van De Meern een rondje de andere kant op. We beginnen bij de Meernbrug en gaan over de Zandweg richting Vleuterweide. We volgen weer de lijst van de MIP die gebruikt is om de gemeentelijke monumentenlijst samen te stellen. We doen ook een klein stukje Harmelen aan. De foto’s zijn genomen op Koningsdag 2021. Vandaar de vrolijke vlaggen met wimpels.
Wilt u meewandelen of fietsen? Kijk in ons juninummer.
Koude oorlog
1.Inleiding
Na de vreugde over de 75e jaardag van het einde van de 2e Wereldoorlog lijkt het moment gekomen om stil te staan bij de daarop volgende Koude Oorlog, die van 1945 tot 1989 duurde. Zoals het einde van WOII het einde van de hegemonie van Europese staten en het kolonialisme betekende, was de Koude Oorlog de laatste ronde van het communisme als vorm van staatsinrichting en economisch model.
In drie delen zal de Koude Oorlog beschreven worden en in drie opeenvolgende edities van dit tijdschrift worden afgedrukt. De drie perioden zijn: 1945-1960; 1961-1979; 1980-1989. Voor deze opzet is gekozen om de wisselwerking tussen landen en ontwikkelingen in hun onderlinge verband te presenteren.
De ontwikkelingen in Nederland zullen daarbij in hun samenhang worden besproken. In een afzonderlijke bijdrage zal de Bescherming Bevolking, een maatregel van de Koude Oorlog worden behandeld. Uitdrukkelijk worden de lezers uitgenodigd hun kennis, ervaringen en documentatie in te brengen om de lokale uitwerking van de Koude Oorlog te belichten in ons werk- en woongebied.
Nieuwsgiering naar dit artikel? In ons juninummer kunt u verder lezen.
Opgraving middeleeuws schip ‘Vleuten 3’
Vrijdagmiddag 5 april was de opgraving van het schip ‘Vleuten 3’ uit de vroege middeleeuwen in het Máximapark eenmalig te bezoeken. De archeologische opgraving is gedaan ter voorbereiding van de aanleg van de laatste delen van de Vikingrijn in het Máximapark. Archeologen van de gemeente Utrecht (afdeling Erfgoed) en specialisten op het gebied van scheepsarcheologie gaven ter plekke uitleg over deze bijzondere vondst.
De Vikingrijn
Het schip ‘Vleuten 3’ is in 2016 ontdekt bij archeologisch onderzoek voor de aanleg van de Vikingrijn. Omdat de omstandigheden toen niet optimaal waren om het schip verder te onderzoeken, is het met grond toegedekt. Op de plaats van het schip wordt een van de laatste delen van de Vikingrijn aangelegd, waardoor het moest worden opgegraven. De Vikingrijn is een door bureau West8 ontworpen waterloop in het Maximapark, die is geïnspireerd op de Oude Rijn die duizenden jaren door dit gebied heeft gestroomd.
De Vleuten 3
Als een schip wordt ontdekt krijgt het de naam van plaats waar het is gevonden. Dit schip heeft de naam Vleuten 3 gekregen. Eerder werden de eveneens vroegmiddeleeuwse schepen Vleuten 1 en Vleuten 2 gevonden bij de aanleg van een ander deel van de Vikingrijn. In tegenstelling tot de Vleuten 3 zijn deze schepen niet opgegraven maar in de ondergrond bewaard gebleven.
Hergebruikt als kade
Het proefonderzoek in 2016 heeft duidelijk gemaakt dat de Vleuten 3 geen compleet scheepswrak is. Het is waarschijnlijk de helft van de bodem of scheepsvlak (van boord tot aan het midden) dat bestaat uit twee brede planken. Deze worden bij elkaar gehouden door spanten die met houten pennen aan de vlakgangen zijn bevestigd. Het scheepshout ligt op een aantal lange palen van eikenhout. Dit duidt erop dat een schip is gesloopt en dat delen hiervan in een kade of beschoeiing zijn hergebruikt. Een lot dat veel schepen die uit de vaart zijn genomen ten deel is gevallen. Oorspronkelijk stonden de palen met het scheepshout overeind en is deze constructie bij een overstroming weggespoeld en op de bodem van de Rijn terecht gekomen.
Hoe oud is de Vleuten 3?
Zowel het hout van de palen als de planken van het schip zijn dendrochronologisch onderzocht. Dergelijk onderzoek, waarbij de breedte van de jaarringen wordt gemeten, kan een datering en een herkomstgebied van het hout opleveren. Het onderzoek heeft aangetoond dat het scheepshout van de Vleuten 3 afkomstig is uit het Duitse Rijnland en dat voor de palen hout uit de directe omgeving is gebruikt. Vanwege het ontbreken van de buitenste spintringen kon helaas nog geen absolute datering van de bouw van het schip vastgesteld worden. Het jaarringonderzoek laat alleen zien dat dit vaartuig op zijn vroegst rond 820 na Chr. is gebouwd. Deze datering wordt bevestigd door het aardewerk dat rond het scheepshout is aangetroffen. Een datering in de negende eeuw maakt dit scheepswrak bijzonder want uit deze periode zijn nagenoeg geen andere scheepsvondsten bekend.
Vlakbij een nederzetting
Vooruitlopend op de bouw van een deel van de wijk Vleuterweide direct naast de Vikingrijn, heeft in 2007 uitgebreid archeologisch onderzoek plaatsgevonden, waarbij een grote nederzetting uit de vroege middeleeuwen is opgegraven. Deze nederzetting is vanaf het begin van de zesde tot en met het begin van de negende eeuw bewoond geweest en lag op de oever van de Rijn. De ligging en de globale datering van het scheepshout maken het erg aannemelijk dat de kade door de bewoners van deze nederzetting is gebouwd.
Een bekend scheepstype?
Omdat het scheepshout nog niet helemaal is vrij gegraven, kan er nog niet heel veel over het soort schip en de afmetingen hiervan worden gezegd. Duidelijk is wel dat het gaat om een karakteristiek rivierschip met een vlakke bodem, dat uitermate geschikt was voor het varen op een bochtige ondiepe rivier met zandbanken zoals de Rijn. Daarmee lijkt het op de Romeinse en vroegmiddeleeuwse rivieraken die eerder in de gemeente Utrecht zijn gevonden. Het archeologisch onderzoek zal de komende weken veel meer informatie over de scheepsconstructie en datering op gaan leveren.
Wat gaat er met de Vleuten 3 gebeuren?
Afhankelijk van de kwaliteit en omvang van het scheepshout, zal de constructie worden geborgen en voor verder onderzoek naar binnen worden gebracht. Hier zal het hout nauwkeurig door specialisten worden bestudeerd en gedocumenteerd, waardoor waarschijnlijk een betrouwbare reconstructie gemaakt kan worden. Wat er daarna met het hout gaat gebeuren is nog niet bekend.