logo_HV_2022_25jrLR

Monumenten

Een Romeins badhuis, de Limes, boten en wachttorens, een middeleeuwse woontoren, twee verlaten zeventiende-eeuwse duiventorens, een tot fabriek omgebouwde kerk, een neogotisch kasteel en diverse omgrachte kasteelterreinen die voor 1990 nog in de polders lagen, armenhuisjes, boerderijen en herenhuizen…. Het is slechts een greep uit de lijst met vele objecten en gebouwen die als sporen uit een rijk verleden de revue passeren.

Deze lijst is deels het resultaat van de Monumenten Inventarisatie Project van de provincie Utrecht dat tussen 1988 en 1992 werd uitgevoerd. De resultaten van dit onderzoek kun je bestuderen in ons documentatiecentrum en op verschillende sites van diverse uiteenlopende instanties. (zie onder bronvermelding)

Uit de MIP-lijst volgen hieronder enkele voorbeelden ter illustratie:

Gelegen in De Meern

Locatie: Zandweg 18 (De Meern) / Boerderij Landzigt

Locatie: Zandweg 101 (De Meern) / Helena Oord

WOONHUIS (type herenhuis) behorend bij voormalig boerderij-complex met schuur, tot stand gekomen tussen 1860-1880.

woonhuis

Het met de nokrichting evenwijdig aan de Zandweg gelegen woonhuis is opgetrokken in baksteen op een rechthoekige plattegrond en telt één bouwlaag onder met gesmoorde kruispannen gedekte mansardekap. De gevels zijn met uitzondering van de voorgevel geheel bepleisterd. De voorgevel wordt door bepleisterde blokpilasters op de hoeken en in het risalerende middendeel door bepleisterde banden (met schijnvoegen) verticaal geleed. Boven de vensters komen strekken voor. De voorgevel of zuidgevel is een lijstgevel in het midden doorbroken door een risaliet met hoger opgetrokken topgevel onder een steekkap. Het risaliet is voorzien van lisenen met imitatie-voegen en bevat de hoofdentree, bestaande uit een deur met bovenlicht. Erboven is onder een kroonlijst de naam `Helena’s oord’ gezet. De topgevel bevat een kepervenster met roedenverdeling. De entreepartij en de verdiepingsvensters hebben beide een geprofileerde omlijsting. Ter weerszijden van het risaliet heeft de gevel twee schuifvensters met boven elk venster een verdiept veld. De gevelhoeken zijn uitgevoerd met twee vlakke pilasters met imitatievoegen. Boven de geprofileerde gootlijst is een hoekelement aangebracht met trigliefen. De zijgevels hebben een fraaie samengestelde klokgevelbedindiging waarin schouderstukken met afdekkingen in natuursteen. Deze wordt in het midden bekroond door een schoorsteen met verdiepte vlakken.

Locatie: Rijksstraatweg 64 (De Meern) / Boerderij Stapel Nissen 

Monumentale langhuisboerderij met fraai ijzeren hek, erachter gelegen kapberg. Van oorsprong 18de eeuws en heeft een vroeg 20ste eeuwse voorgevel in neo-renaissancestijl gekregen. Gevel wordt gedecoreerd met cordonbanden. Ingang met fraaie paneeldeur met koeienkop in rechter zijgevel.

Locatie: Rijksstraatweg 44 (De Meern) / Boerderij

Boerderij bestaande uit een gepleisterd dwarshuis en een bedrijfsgedeelte, onder een met riet gedekt wolfdak; 18e eeuw. De boerderij behoort tot de hallehuisgroep en is van het type middenlangsdeel. De boerderij is van belang vanwege zijn karakteristieke hoofdvorm en bouwhistorische waarden.

Locatie: Rijksstraatweg 34 (De Meern) / Boerderij Beefland 

beefland

Architectonisch zeer waardevolle, in oorsprong, dwarshuisboerderij uit de 17e en 18e eeuw.

Gelegen in Vleuten

Locatie: Pastoor Boelenslaan (De Meern) / Pastorie en Kerkgebouw

PASTORIE en KERKGEBOUW, behorend bij het rk. complex O.L.V. ten Hemelopneming door architect H.C. van de Leur, in Delftse Schoolstijl.

kerk

De aan de oostzijde van de kerk gelegen pastorie is in rode baksteen opgetrokken op een rechthoekige plattegrond en telt twee bouwlagen onder een uitzwenkend met gesmoorde Romaanse pan belegd zadeldak met verspringende nokhoogte. Tegen de zuidgevel is het torentje gebouwd met uitzwenkend tentdak met overstek en keperboogvensters in de top, zoals ook in de kerktoren voorkomen. De oostgevel heeft in beide bouwlagen vier vensters. Geheel links bevindt zich nog een vensteras. De verbinding met de kerk wordt gevormd door een eenlaags tussenlid onder zadeldak dat in een hoek van 45 graden op de pastorie aansluit en haaks ten opzichte van de kerk staat. De voorgevel (noord) bevat een getoogde deur.

Het driebeukige basilicale kerkgebouw is noordwest-zuidoostelijk georiënteerd. De kerk is uitgelegd op een kruisvormige plattegrond, opgetrokken in rode baksteen. Aan de noordwestzijde bevindt zich de deels in het hoofdvolume opgenomen massieve toren op vierkante grondslag. Het schip is gedekt met een met gesmoorde verbeterde Hollandse pannen gedekt zadeldak en de zijbeuken met een lessenaarsdak. Het halfronde koor is uitgevoerd met glas-in-lood vensters van de vier evangelisten en een muurschildering gedateerd 7 juni 1946, voorstellende de liturgie van het Hemelse Jeruzalem.

Locatie: Pastoor Ohllaan (Vleuten) / Pastorie en kerkgebouw

PASTORIE en KERKGEBOUW, behorend bij het kerkelijk complex St. Willibrordus naar ontwerp van architect Nicolaas Molenaar. De kerk is gewijd in 1885 en vergroot in 1935. De pastorie is middels een tussenlid met de kerk verbonden

De PASTORIE is in 1884, tegelijkertijd met de bouw van de aan de westzijde gebouwde kerk, met zowel in neorenaissancestijl als neogotische elementen opgetrokken op een in hoofdzaak rechthoekige plattegrond en telt twee bouwlagen onder een in maasdekking met leien gedekte, haaks op elkaar staande zadeldaken tussen topgevels met schouderstukken. Het bouwvolume in de oksel aan de oostzijde is grotendeels afgedekt met een plat dak. De R.K. kruiskerk (basilicale type) is in 1885 door Nic. Molenaar in neogotische stijl ontworpen en in 1935 vergroot door N. Molenaar jr. Het kerkgebouw is opgetrokken in baksteen op een bakstenen trasraam en voorzien van zich verjongende steunberen met afzaten. Het interieur van de kerk is bepleisterd met uitzondering van de kruisribgewelven in middenschip en zijbeuken. Een aantal vensters is voorzien van gebrandschilderde ramen. In de doopkapel bevinden zich glazen van Geuer uit 1888. Het hoofdaltaar dateert grotendeels uit 1892. De niello’s zijn vervaardigd door G.B. Brom en stellen onder andere het Laatste Avondmaal voor. Van belang is voorts onder meer het Maria-altaar.

Locatie: Odenveltlaan 2 (Vleuten) / De Brouwerij

De Brouwerij 1956 

 

 

De Brouwerij 1956

Het gebouw De Brouwerij, heeft sinds 1974 de status van rijksmonument. Uit onderzoek van de gemeente Utrecht werd vastgesteld dat de geschiedenis van de brouwerij teruggaat tot in de zestiende en wellicht zelfs vijftiende eeuw. In geschreven bronnen wordt in 1603 voor het eerst gerefereerd naar het pand. Op dat moment was het een zogenaamde leen van kasteel Den Ham. Nadat eerst nog enkele anderen de functie van brouwer uitoefenden wordt in 1659 ene Willem Dicksz van Bijlevelt als “brouwer tot Vleuten” genoemd. De brouwerij zal vervolgens meer dan twee eeuwen in bezit blijven van verschillende leden van deze familie. Familieleden van Van Bijlevelt waren brouwer en actief op bestuurlijk en kerkelijk gebied. Zij waren erg rijk en bezaten veel grond en een aantal herbergen en tapperijen in de omgeving. Zelf bewoonden de Van Bijlenvelt?s kasteel Voorn. De zaken gaan zo goed dat dat in de loop van de achttiende eeuw, verschillende herbergen er bij aangekocht werden maar ook bijvoorbeeld de brouwerij in Harmelen. De aangekochte herbergen moesten vervolgens verplicht het Vleutens bier schenken. De Brouwerij zelf was vroeger een stuk groter dan het huidige pand. Ook panden aan de overkant van het huidige pand behoorden tot de brouwerij. Nadat de consumptie van bier in de negentiende steeds meer daalde moesten de brouwerijen in Vleuten en De Meern, waaronder de brouwerij in 1870, hun deuren sluiten. Sinds die tijd heeft het pand grotendeels een horeca-functie gehad. Na het faillissement van de vorige eigenaar is sinds september van dit jaar Brasserie de Brouwerij gevestigd in dit mooie pand in de kern van Vleuten.

Locatie: Schoolstraat 5 (Vleuten) / Torenpleinkerk 

Overblijfsel van de middeleeuwse dorpskerk, bestaande uit een vroeg-gotische toren uit omstreeks 1300, geflankeerd door de westelijke travee?n van de zijbeuken der laat-gotische kerk, die vermoedelijk in 1831 verminkt is door het wegbreken der twee westelijke vakken van het schip en het verbouwen van de oostelijke traveeen tot een vierkante ruimte, overdekt met een koepeldak met torentje. Bij de restauratie, die in 1971 voltooid werd, is het schip uitwendig weer in zijn vroegere vorm hersteld met gebruikmaking van de in de koepelkerk opgenomen traveeen van de gotische kerk, die met de vakken aan weerszijden van de toren verbonden werden. Op de plaats van het koor een moderne aanbouw. Het inwendige van de kerk is geheel modern. Tot de inventaris behoren: een preekstoel, eerste helft 17e eeuw, op makelaar. Eenklaviers orgel, in 1812 gemaakt door G.T. Batz voor de Remonstrantse Kerk te Utrecht. In 1866 aangekocht door Vleuten. In 1972 gerestaureerd door Flentrop Orgelbouw. Een neobarokke orgelkas met beelden, eerste kwart 19e eeuw en twee zerken, waarvan een uit de 15e en een uit de 17e eeuw. Voorst drie kleine grafstenen uit 1794, 1799 en 1801. Toren der Herv. Kerk omstreeks 1300. Mechanisch torenuurwerk, Th. Hogen, Duivendrecht, elektrische opwinding. Op de kerk zit een houten zuidwijzer, aangebracht in 1935 bij de restauratie van de toren. In 2010 is een carillon in de toren gebouwd. Van de vroegere functie van gemeentetoren is de gevangenis aan de linkerzijde bewaard gebleven

Locatie: Dorpsstraat1-3 (Vleuten) / Broederschapshuisjes 

Cultuurhistorisch en architectonisch zeer waardevol markant in het dorp gelegen woningblokje, in oorsprong 17de eeuwse broederschapswoningen voor arme mensen. Zie voor uitgebreide beschrijving ook onder dossiers.

Locatie: Rijndijk 6 (Vleuten) / Boerderij La Ferme Blanche 

Gepleisterde boerderij uit het einde van de 19e eeuw onder afgewolfd zadeldak. Rechts een opkamer. Vensters met zesruitsschuiframen en luiken. In de voorgevel een gevelsteen, bestaande uit twee gedeelten. Boven een voorstelling van een schip met onderschrift: “Hier ben ick een scypper en sitten aen roer”. Daaronder een voorstelling van een ploegende boer met onderschrift: “Hier gaen ick ploggen ben een boer”. Anno 1628. Deze gevelsteen is afkomstig van een boerderij, die voor de herbouw van het kasteel De Haer in 1892 werd afgebroken en op deze plek herbouwd. Hoger in de moderne schuur op het erf een gevelsteen met het Zeeuwse wapen

Locatie: Zandweg 225  Vleuten/ Boerderij Goedenburch

Waarschijnlijk 18e eeuwse langhuisboerderij met afgewolfd rieten dak zadeldak haaks op de weg met rechts evenwijdig gelegen begin 20ste eeuws zomerhuis, dat in de jaren 50-60 groene vensters heeft gekregen. Karakteristieke lei-linden voor de boerderij en zomerhuis. Erf omgeven door sloten. Links vanaf achtergevellijn- een aantal haaks op elkaar staande schuren. Voorgevel en rechter zijgevel van het woonhuis gepleisterd. Drie schuifvensters met luiken, rechts opkamer met een venster zonder luiken, (kaas-) kelder eronder. Twee T-vensters zonder luiken onder wolfseind. Ingang in de rechter zijgevel.

Locatie: Zandweg 200 Vleuten / Boerderij Vleuterweide

Zeer fraaie BOERDERIJ, 18e eeuw, dwarshuis met riet gedekt. In midden afgewolfde topgevel, oude roedenvensters, halve luiken, schuiframen.

Bronvermeldingen: